Het meest dramatische waarmee we momenteel geconfronteerd worden bestaat uit één centimeter grijsheid, uitgegroeide haren van wie haar ( zelden zijn) bejaardheid onder een laagje haarspoeling en vaardige kappershanden verbergt. Het dametje dat een dringende raadpleging bij mij had versierd demonstreerde dit verschijnsel met verve ( flauwe woordspeling, geef ik toe):
En afgezien dat wij hebben met die Covid! Mijn man en ik waren op cruise naar de Caraiben, nooit meer! Komen we daar aan, nergens mochten we aan land, niet in Curacao, of de Dominicaanse, we moesten overal aan boord blijven. En toen werd er een heel pak van t personeel ziek, maar daar hebben we van afgesproken dat niemand er iets van zou zeggen, want anders zou de overheid nooit een vlucht voor ons organiseren, allez zo zijn wij dan terug thuis geraakt, en toen werd mijne man ziek, en t was Covid en we moesten thuis blijven, hij mocht niet eens naar t ziekenhuis? En dan ben ik zelf ook nog ziek geworden, misselijk en diarree, nog nooit meegemaakt., Nu zijn we 4 weken verder , en ik voel me al wat beter….
Aangezien me nu duidelijk werd dat we aan dit tempo nog wel een uurtje verder konden kabbelen voor we aan het probleem belandden, en ik stilletjes de drang voelde opwellen het dametje erop te wijzen dat zij en haar man en heel dat sjieke cruisegezelschap, dat door te liegen had kunnen vliegen, waarschijnlijk een volledige Airbus bejaarden had aangestoken, waarvoor dank. Gezien de gemiddelde grijstijd van dit kruispubliek zal het samenhokken in een vliegtuig voor sommigen tot een enkel ritje crematorium geleid hebben, ook een warme bestemming. De goede dokter legt die negatieve spiegeling naast zich en verzorgt met evenveel liefde de zelfzuchtigen en de stinkenden van deze wereld.
-De huisdokter had u dringend doorgestuurd voor een hevige vaginale bloeding?
– Ja zo hevig was dat niet, een druppeltje, maar ik dacht dat moet toch direct nagekeken worden en daarom heb ik dan gezegd dat het wel hevig was.
Met liefde verzorgen is niet altijd zo gemakkelijk. Zou ik een extra groot speculum gebruiken?
Die ochtend in het Vergeethuis voor Verzonnen Helden, kort na het ontbijt van voorgesmeerde boterhammetjes met waterige koffie zaten Don Camillo en Jezus op het terrasje van de ommuurde binnentuin, onder de koele Paaszon spijs te verteren. In de verte was Panoramix het middagmaal in een grote ketel aan het voorbereiden. Aan de andere zijde van het raam soezelde Boedha naast Franciscus voor een mega-flatscreen waarop de internationale nieuwe Coronadodencijfers onopgemerkt voorbijgleden, op de achtergrond de dagelijkse lichte gil van Danaë onder de douche, Zeus kon het niet laten zijn gouden ( en ondertusssen wat verdorde) zaad door de sproeikop te jagen, op andere dagen snaterde zijn zwanensmoel onder de rokken van Lena, tot hilariteit van Mo en Lao-Tse die dan even opkeken van hun dagelijkse ping-pong wedstrijdje. Beelden uit Italië flitsen over het scherm. Brescello het dorp waar Don Camillo zijn verzonnen leven had geleefd, een lege kerk , leeg plein, overvol kerkhof. Camillo keek op, een verdrietige grimlach op zijn doorleefde smoel. Camillo draaide zich naar Jezus naast hem en zei:
-Jezus, er zijn in die wereld te veel dingen die slecht lopen.
– Ik denk dat niet, antwoordde Christus. Het enige wat niet goed functioneert in die wereld zijn de mensen, voor de rest gaat alles perfect.
Don Camillo stond op, wandelde een cirkeltje in de minituin, ging terug zitten, en vroeg licht buiten adem:
-Jezus, als jij nu opnieuw mocht beginnen, wat zou je dan doen?
-Gynaecoloog of vroedvrouw worden.
-Watte? Waarom dat?
-Het Kerstverhaal, jij hebt het je hele verzonnen leven het mooiste gevonden om te vertellen omdat het hoop op een nieuw begin schenkt. Iedereen weet hoe het afloopt, maar hoe mooi zou het zijn dag na dag dat veelbelovende begin te mogen meemaken zonder af te glijden. Enfin, de mensen zeggen dat ik niet ben afgegleden maar opgestegen. Allemaal heel juist maar de weg was vermoeiend, en ik droom ook wel eens van een luie dag en een opstanding zonder al die miserie tevoren.
– Stel je voor, overal een verlostang die aanbeden wordt, in plaats van een kruis, omdat jij ons geholpen hebt op de wereld te komen.
– Niemand help ik op deze wereld te komen, en om eruit te stappen heeft niemand mij nodig; ik ben er voor wie in de wereld blijft. Kijk hoe Boedha met ons lacht, verzonnen levens hebben niet te kiezen hoe ze terugkomen. Jij wandelt je kringetje in deze tuin, en je weet dat er geen einde komt aan de cirkel, het gaat om de wandeling niet de bestemming. Daar stapt Franciscus naar de bloesemende kerselaar, in bewondering voor zuster aarde en hij weet dat enkel liefde ons met elkaar en zuster aarde verbindt. Liefde hier en nu, niet later en niet vroeger en niet elders.
Ondertussen hadden Danaë en Lena zich onder het warmer wordende zonnetje gevleid op de tuinbedjes die her en der verspreid over het tuintje stonden. Danaë vertelde hoe ze elke dag vrolijk werd van de kleine gouden streeling van Zeus onder de douche, ze zou zich zo eenzaam en kil voelen mocht hij vergeten die gekke knuffel te schenken. Lena bevestigde dat het warme lijf van de zwaan, die op één of andere wondere wijze zo vaak ‘s ochtends haar snuit tegen haar schoot wreef , genoeg kracht gaf de dag te beginnen. Ze wisten allebei dat Zeus er de kantjes van af liep, een echte Griek, maar ook één die begrepen had dat een warme aanraking, zelfs vermomd in goud of een zwaan, je dag mooi maakt. Lao-Tse was naast hen komen liggen, de oude snoeperd had een oogje op Lena en sprak weer eens wijze woorden:
Beter een hand op de bil dan een zwaan in de lucht
Waarna hij, zoals elke ochtend, zijn linker hand op Lena’s dij legde, zij vlijdde zacht haar hand over de zijne en antwoordde:
-Het is beter te verlangen dan te herinneren
Danaë glimlachte zacht, keek hem even in de ogen en plaatste teder zijn hand terug op zijn buik.
Een verzorger kwam, chirurgisch gemaskerd, langs om even te kijken of de verzinsels nog wat nodig hadden, hij hield zoals opgedragen 2 meter afstand en was vanachter het masker nauwelijks te verstaan. Hij was hun verbinding met die wereld, waar verzinsels niet meer thuis horen, enkel leugens. Verzinsels zijn snel tevreden en niemand wenste iets. Het schoot Camillo plots te binnen. Daar in die wereld werd niet meer geknuffeld en gestreeld, gemaskerd en op afstand bleef men in leven zonder te leven. Daarom moest Jezus terug. Dat was de betekenis van Pasen, ook zonder lichaam, zoals de verzinsels, ben je er voor elkaar, dat was wat ze in het lege graf hadden gevonden: de liefde die blijft, wat ons en zuster aarde en broeder wolf verbindt, je voelt het zodra je even je smartphone sluit.
-Jezus, we gaan, die wereld heeft ons nodig
-Ik kan enkel ‘gaan’ wanneer iemand mij roept.
Mo had tot dan gezwegen, starend naar het ping-pong balletje in zijn rechter hand.
– ‘De wereld’-sprak hij terwijl hij het witte balletje naar de zon hield. Hij nam het balletje met twee handen stevig vast, maakt een schroefbeweging en het ding klikte in twee halve bolletjes uit elkaar. Mo hield één helft tegen zijn oor, gaf de andere helft aan Christus en vroeg hem die ook tegen zijn oor te houden.
Luister hoe de wereld naar je vraagt, kinderen horen hierin het ruisen van de zee, hoor jij ook het zuchten van de grootvader naar zijn kleinzoon, de baby naar haar mama, de ex- naar een teken van leven?
Panoramix deed net zijn ronde en vroeg of ze een soepje tussendoor lustten?
-Niet nodig , sprak Jezus, we hebben nog wat wijn en brood, komen we een eeuwigheid mee toe. Voor ons moet je geen avondeten maken, wij zijn uitgenodigd om te eten in die wereld. Vooruit Camillo, we zijn weg, ze hebben ons daar buiten nodig!
Deze morgen, .6.55 uur, onverwachte telefoon van een onbekend nummer, een jonge vrouwenstem. Dat de vergadering om 7 uur waarschijnlijk niet door zal gaan? Oeps , helemaal vergeten in deze dagen van rererereorganiseren. Zeven uur ‘s morgen is een mooi uur om masterstudenten te ontmoeten en hun onderzoeksvorderingen te bespreken, proeven ze meteen van het leven als arts als je voor een ‘snijdende’ discipline ( heelkunde, gynaecologie, orthopedie…) gaat. Gelukkig is daar Zoom en Skype en het hele cohort, snel herboeken naar online overleg morgen. Het is fors wennen, al dat schermoverleg, we zullen een deel ervan bewaren, van een deel opgelucht zijn dat we mekaar terug echt kunnen ontmoeten. Je merkt dat er vooral nu extra veel nood aan overleg is, onze medewerkers lopen wat verloren door alle aanpassingen.
Enorm respect heb ik voor de afdelingen die van de meest gevarieerde andere medische aandoeningen naar Covid zijn overgeschakeld. De verpleegkundigen die zich in enkele uren tijd herscholen, de artsen die na jarenlang liesbreuken en galblazen te opereren plots tot Covid specialisten moeten ontplooien, de begeleidend teams van ziekenhuishygienisten, infectiologen intensivisten.en anderen die dat allemaal mee in goede banen moeten leiden. Nood aan begeleiding hebben we nu zo sterk. Zelf voel ik me even onzeker hierover al een jonge arts, ervaring heb ik niet met zo n virale uitbraak ( in Afrika met cholera en zo, maar dat kennen we , makkelijk zat dan). En ik geef toe, het voelt zo wat onveilig ineens allemaal, een schorre keel na een dag door een masker articuleren, diep in mij groeit de angst : het zal toch geen… ik denk dat elke gezondheidswerker dit gevoel herkent.
Het masker als schijnbescherming: je ziet ze wel in de supermarkt, al die mensen met een ‘chirurgisch’ masker; met de neus erboven (want dat ademt anders moeilijk) rustig hun besmette druppels sproeiend over lichamen en losse appels. De rijkerds in bezit van hun persoonlijke en ongewassen PPF3 masker, hoe ze het met hun snoet verborgen zo lang volhouden is de vraag, zijn er al mensen die s avonds hun neus mee hebben afgezet met het masker? Niet dat het lang beschermt, maar dat schijnt nog niet breed bekend te zijn, na enkele uren gebruik verversen of reinigen op bijzondere wijze. Ooit i,n SARS-tijd controleerde mij in een aziatische luchthaven een immerglimlachende douanier naast een blauw schemerlampje, geen masker nodig hij voelde zich volkomen veilig, in tegenstelling tot zijn collega zonder blauw lampje, fors gemaskerd en compleet onverstaandbaar ( ‘oeieninya!’*) snauwend . Onder het gezellig blauwe lichtje ‘kill all visus (sic!) and bacteria’, geloof doet leven. Of stond daar dat in het land van de blinden eenoog koning is?
Het gezonde verstand geraakt ondergesneeuwd, er wordt hevig plannen gemaakt waarbij men zich verliest in de details van de details ( zoals de volslanke labomens in zijn geliefde media uitkreet). Een loshangende tentdoek aan de ingang waar wel wat dodelijke snot aan zou kunnen kleven, elke zieke mens wordt als een gevaar aanzien waar je enkel volledig vermomd in astronautenpak mee communiceert. Ook als die mens een gezonde ( niet hoestende, niet koortsige)jonge zwangere vrouw is die omwille van een stuitligging een keizersnede heeft gekozen en die sommigen nu reeds tevoren graag in complete afzondering zouden opsluiten. Geen eenvoudige opdracht om in deze tijden het bos door de bomen te zien, de echte risicos ( een anesthssist die een kwak longslijm in haar gelaat gehoest krijgt) los te maken van de vermeende ( gynecoloog die een klodder bloed over de voeten voelt zwemmen of dezelfde anesthesist die een ruggeprik toedient en zich dus aan de minder gevaarlijke zijde van het doelwit bevindt). Die eerste anesthssist moet alle preventie toepassen in de derde graad, de gynecoloog waterdichte schoenen aantrekken, de tweede anetsheist een gewoon masker en bril dragen. Angst zal ons verstand belemmeren om dit alles rationeel toe te passen. Het fijne is dat wanneer w eonze maskers afzetten , idereen zijn echte gelaat zal tonen, bleek rond de mond.
Een dag geen dienst, en toch aan corona geen ontsnappen. Bijna gelyncht wegens hooikoorts (nog meer cetirizine en ik geraak mijn bed niet meer uit), bij het passeren van wat fletse bloemen in de supermarkt kon ik een nies niet onderdrukken, voorbeeldig in de ellenboog gedoken, ik kijk terug op en ontmoet grafstilte en kildodende blikken; nog even en ze trekken hun machetes en maken me af. Iedereen zou nog liefst rondlopen als een pestdokter, wat lijkt dit op carnaval in Venetië.
Volgens de welgevulde vlaamse viroloog zal alles blijvend veranderen, nooit zal ik onze kleinkinderen met snotneus mogen troosten… werkelijk? De menselijke gewoonten, tradities en rituelen zijn bijzonder weerstandig aan verandering, ze keren altijd terug tot hun evenwicht; de vrolijke viroloog heeft in het eerste jaar aan de universiteit geleerd dat dit in een cel en een lichaam homeostase heet, een maatschappij gedraagt zich identiek. Over een paar maanden lebberen we mekaar weer massaal af en recupereren onze uitgestelde vliegreis. Net zoals mensen blijven roken en creperen van longkanker, blijven zuipen en tegen lichtsnelheid kinderen doodrijden. Nil novi sub sole. Vroegere epidemies hebben blijvende verandering gebracht, schoonheid zelfs, maar niet in het menselijk gedrag. Ook dan mag je aan Venetie denken. Dankzij de Pest creëerde Tintoretto daar het hoogtepunt van de renaissance kunst in de Scuola Grande di San Rocco.
Rocco, bij ons Sint Rochus, ( in elke provincie vind je wel een Sint Rochus straat en /of kerk) showt altijd quasi erotisch zijn linker been, nochtans is hij niet de heilige van de raamprostitués.De betere kijker merkt een weinig elegante bruinzwarte puist op het bovenbeen, een bubo van de Pest, Rocco overwon die natuurlijk.
Ribalta San Rocco, nu in Valencia
Hoe een moordende klotemicrobe eindeloze schoonheid achterlaat. Wat is de echte Plaag? Coronavirus of hoe wij ermee omgaan? Politiek gekibbel, corruptie die plots in het felle daglicht staat en geld geld geld…..we zijn even in quarantaine en het flakkert alweer op. Iedereen wil compensatie en meer. Een integer arts bood geneeskunde aan het volk, in de Sint Rochusstraat, en bestrijdde de commerciele plaag in de geneeskunde. Dank je Dirk Van Duppen dat jij meer moed had te helpen in de buurt van mijn kinderjaren dan zoveel anderen, mezelf inbegrepen. Laat Corona je werk niet overschaduwen.
Elke dag om 11 uur zitten we op het tipje van onze stoel, mooi twee meter van elkaar verwijderd, want dan krijgen we de situatie in ons ziekenhuis te horen ( en ergens in de mediamist worden tegelijk onvolledige Belgische cijfers vrijgegeven, waar iedereen allerlei conclusies uit trekt die er niet in te vinden zijn). Niet zoveel doden, zou je wel durven denken, minder dan de jaarlijkse griep tot nu toe. Maar over heel wat slachtoffers wordt niet gesproken. Mensen opgenomen in psychiatrisch centra waar tot heden niet mag getest worden, dus ben je zwaar depressief en wordt je ook nog even in eenzame opsluiting geduwd omdat je wat gehoest hebt, een lief gezicht, een aanraking om te troosten: vergeet het. De aangerichte schade kan niet gemeten worden. De geboorte van een kind, een niet naief rooskleurig feel-good-gebeuren, zeker niet in een derdelijnscentrum als het onze waar vroeggeboorte en ernstige verwikkelingen tijdens de zwangerschap onze dagelijkse strijd vertegenwoordigen, net in die situaties kan een troostende aanraking zo helend werken. Ik wandel al lang niet meer op wolkjes na het afwerken van een moeilijke operatie, t is te hopen dat na 30 jaar de vak-kennis en -kunde erin zit; maar iemand kunnen troosten… dan fiets ik naar huis zwevend zoals ET rond het mega-aardevirus.
Troosten, verdomd moeilijk nu we allemaal sociaal geremd worden. Wat een demper dat de grootouders niet bij de baby en de mamapapa kunnen, het lijkt als in die films uit de jaren 50, achter glas eens naar de baby wuiven. Het kindje is zo bijziend dat jij niet meer dan een geluidloze kleurvlek aan de horizon bent. Zoals bij een filmster gluren door het glas van de auto, snel vertrekken en dat is het. De teleurstelling zal niet gemeten worden. Ouders die met hun zieke peuter niet naar de spoed durven en dus te lang wachten. De niet-meer-zwangere vrouw die we ‘s nachts de ambulance belt.Ze had heel de dag buikpijn gehad, durfde niet naar de spoed komen ( angst? Waarvoor? We blijven open voor iedereen met een probleem, bevallingen stoppen niet en gebroken benen evenmin en bij ons is het waarschijnlijk veiliger dan bij je kindjes thuis). Nu lag haar veel te vroeg geboren kind zwak te spartelen in de toiletpot, hadden we dit kunnen vermijden? De baby zal niet in de Covidcijfers komen, net zo min als de nog-eventjes -zwangere vrouw die wel erg lang gewacht heeft met haar bloeddrukproblemen om langs te komen (het was angst voor besmetting) en hopelijk krijgen we de tijd om haar baby voor een vroeggeboorte te sterken. Een Amsterdamse collega ‘zoomt’ me over zwangerschapsstuipen (eclampsie), een levensgevaarlijke toestand voor baby en moeder, uit de bek schuimende comateuze zwangere, onder gierend zwaailicht weggevoerd omdat ze niet naar de arts/ verloskundige durft ondanks 2 dagen knallende hoofdpijn. T’ is geen Covid, net zo min als ‘le malade imaginaire’, waarover later meer.
Onderweg 